عبدالحسینء سایٹء پیٹھ چھوء توہیہ خیرمقدم

بسم الله الرحمن الرحیم

علی جلال الدین فرزند مرحوم الحاج حکیم صفدر علی غازی دھم خرداد سال 1305 شمسی مطابق اول ژوئن 1926 میلادی مطابق 20 ذیقعده 1344 ه ق در شمسواری نمچه بل سرینگر کشمیر تحت اداره ھند در خانواده علم و حکمت از تبار موّرخ و صاحب واقعات کشمیر مولانا ملّا احمد فرزند دستیار میر سید علی حسینی ھمدانی مولانا تاج الدین اصفهانی دیده به جهان گشود۔او برخلاف شیوه و صنف پدر و پدر بزرگ که طبابت و علاج امراض جسمانی و اصلاح امراض بود سیره سلف که علاج و اصلاح دین و روح مردم یعنی تبلیغ دین مبین اسلام بوده را در پیش گرفت و تمام عمر شریف خود صرف تحصیل و تدریس علوم مکتب محمد و آل محمد کرد و همچون میثم تمار رضوان الله تعالی علیه مداح ولایت بوده و او را میثم خطاب کردند و مظلوم زیست و مظلوم مرد ھر چند مراجع اعظام تقلید بویژه امام خمینی،امام الخوئی نیز حضرات آیات اعظام علامه سید علی طباطبائی تبریزی و مرعشی النجفی رضوان الله تعالی علیهم ولی بقول یکی از معتمدین خاص  مراجع اعظام تقلید نجف طی نامه خود خطاب به موصوف اظهار داشت: "۔۔۔واننا نقدر لکم ما تفرحون به من خدمه العلم والدین و نعلم بظلامتکم، ولا غرر فاھل الحق و العلم مظلومون۔۔۔"۔ و آخر الامر این مرد حق سه شنبه 1 مرداد 1371 مطابق 23 جولائی 1992 م مطابق 21 محرم الحرام 1413ه ق در سن 66 سالگی در اثر خون ریزی مغزی داعی اجل را لبیک گفت۔ انا لله و انا الیه راجعون۔

خاندان:

نام علی جلال الدین کنیت ابو محمد تخلص میثم و فامیل غازی فرزند حکیم نامی کشمیر الحاج حکیم صفد علی فرزند الحاج حکیم قاسم علی (داماد دلباخته سید الشهداء حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام که در کفش داری آنحضرت در کربلا مدفون و معروف به رئیس کشمیر میرزا محمد علی بوده که حاکمان در وضع بحران مالی دست به دامان وی می شدند) فرزند ملّا احمد علی عرف آخوند مدفون بکربلا فرزند ملّا امیر علی فرزند ملّا جعفر علی فرزند ملّا ھادی جان فرزند ملّا محمد جان المدفون بکربلا فرزند ملّا محمد رضا فرزند ملّا محمد افضل فرزند مولانا محمد عباس ثانی عرف میر عباس فرزند مولانا محمد معصومفرزند مولانا ملّا محمد عباس فرزند شهید مولانا ملّا رضی الدینفرزند ملّا احمد مورخ کشمیر صاحب واقعات کشمیر فرزند مولانا تاج الدین الاصفهانی۔

مولانا تاج الدین اصفهانی رحمت الله علیه از علمای نامی زمان و دستیار ممتاز میر سید علی حسینی ھمدانی بوده که در سال781 هجری در معیت میر سید علی ھمدانی بقصد تبلیغ دین مبین اسلام وارد کشمیر شدند۔ بنابر نقل مورخین[1] قاضی محمد شریف در نسخه قلمی خود "تذکرۃ العارفین" نوشته است که مولانا ملّا تاج الدین اصفهانی نزد میر سید علی ھمدانی رحمت الله علیهم مقام والا برخوردار بوده و در سفر به تبت نیز ھمراه میر بوده و دختر علّامه کشمیر ملّا احمد که استاد سلسلهشاهان کشمیر سلطان شهاب الدین شهمیری ، قطب الدین شهمیری و میرزا حسن بوده و در زمان آخرین حاکم غیر مسلمان کشمیربنام "سهه دیو" در معیت اولین مبلغ اسلام در کشمیر حضرت میر سید شرف الدین موسوی معروف به بلبل شاه وارد کشمیر شده بود را در عقد در آورده بود وبرای ارج نهادن مقاممولانا ملّا تاج الدین نام پسر ارشد خود را نیز احمد نامگذاری کرد که بعدا در زمان خود یک مرد فاضل علمی و سیاسی کشمیر در آمد ، درباری ارشد پادشاه کشمیر و وزیر سلطان زین العابدین معروف به بد شاه (شاه بزرگ) بوده و آثار علمی بویژه وقایع کشمیر و ترجمه مهابھارت را بجا گذاشت و جمله نیاکان موصوف دارای کمالات علمی در تدین و فیوضات معروف اند و بقول مورخ سید انیس کاظمی این خانه همه آفتاب است و در چنین خانواده موصوف تربیت یافته است۔

مادر:

مادر حکیم علی جلال الدین دختر خانواده حکیم عبدالله جواد فرزند حکیم عطاء الله الکبیر فرزند حکیم محمد جواد فرزند حکیم حسین بوده و جناب آقای حکیم عطاء الله استاد خوش خط بوده کتب زیادی از دست ایشان از جمله ترجمه سه جلدی قانون شیخ رئیس در کتابخانه حوزه علمیه جامعه باب العلم بادگام کشمیر است،نیز شرح اسباب العلامات که نزد خانواده موصوف موجود است و صاحب نظران خطاطی آنرا شاهکار عظیم فن خطاطی یاد می کند و تاریخ اختتام کتابت آن 1278 هجری قمری بثبت رسیده است و چنین 150 نسخه قلمی از خود بجا گذاشته است۔ در مرثیه سرائی ابا عبدالله الحسین علیه السلام بزبان کشمیری و خطاطی نام منشی احمد علی غازی در سر لوح قرار دادر که حق استادی در فرھنگ عزادای در کشمیر بر گردن عاشقان محمد و آل محمد در کشمیر می باشد نیز از ھمین خانواده است۔  

تحصیلات و شخصیت علمی فرھنگی:

حکیم جلال الدین غازی میثم تحصیلات خود را در عربی آرنتل کالج نصرت الاسلام سرینگر کشمیر و مولوی فاضل را از دانشگاه لاھور (پاکستان) تکمیل کردند و در دارالعلوم دیوبند ھند برای درایت در ادبیات عرب و حافظه اشعار عربی تجلیل شدند که بجای خود یک تاریخ است که تنها طلبه شیعه در دارالعلوم دیوبند رقم خورده است۔ بعد از فارغ التحصیلی بعنوان پروفسور در آرنتل کالج رسما استخدام شدند و بنا بر توصیه ھای علماء از کارمندی دولت مستعفی شده بانی مدیر حوزه جامعه باب العلم کشمیر شدند و تا آخر عمر شریف خود مدیریت آن بعهده داشتند۔

در اوائل قرن سیزده هجری شمسی اوضاع کشمیر در حرج مرج سیاسی بسر می برد و در سال 1310 ه ش قیام مردمی کشمیر علیه دیکتاتوری حاکم باوج خود رسید و قیام احزاب متعدد رقم خورد در ھمین ایام یکی از فارغ التحصیلان حوزه علمیه نجف اشرف و از دودمان اولین مروج مکتب محمد و آل محمد تشیع در کشمیر یعنی آیت الله آغا سید یوسف موسوی علماء و دانشوران شیعه کشمیر را برای تشکیل یک حزب مکتبی که تا ان زمان در خانواده میر اراکی موسوی بنام انجمن موسوی محدود بوده را از قالب خانواده خارج کرده در قالب ملی تشکیل دھد و نام آنرا "انجمن شرعی شیعیان" ترسیم کرده فرا خواند ولی ھمه دست رد بر سینه آن دعوت زدند ولی موصوف آن دعوت را لبیک گفت و در تاسیس انجمن و تاسیس حوزه علمیه جامعه باب العلم و راه اندازی مجله علمی فرھنگی بنام الارشاد نقش کلیدی ایفا نمود و در قطعه تاریخ تاسیس مدرسه بشرح ذیل سروده است:

گفت غازی بهر سال مدرسه زوج بتول

آواز اول مدرسه فقه و حدیث رسول

_{(1371 ه ق مطابق 1331ه ش)}

علّامه حکیم علی جلال الدین غازی میثم از علمای انقلابی و پیرو خط بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه بوده که در سال 1355 ه ش طی تفسیر خود افکار امام راحل ره را تبین و تشریح می کرد۔ و در بھمن سال 1354 ھ ش توسط یک روحانی ایرانی (حجت الاسلام والمسلمین آقای سید محمد مختار شاھی سبزواری) از امام راحل ره اجازه ترجمه حکومت اسلامی خواستار شده بودند و امام در جواب آن نوشته اند:"من اطلاع ندارم که به اردو چاپ شده ایشان مجازند مانعی از طرف اینجانب نیست و ایشان در رنقل حدیث از کتب معتبره مجازند"۔

علّامه موصوف ھر چند در زبان ھای متعدد بویژه کشمیری ، اردو ، فارسی و عربی شعر می سرود ولی اشعار عربی کم نظیر توصیف شده است۔ حضرت آیت الله العظمی امام الخوئی قدس سره در سال 1355 ه ش طی استجازه خود موصوف را جناب مستطاب مروج الاحکام ثقۃ الاسلام آقای شیخ علی جلال الدین حکیم خطاب کرده است ولی در سال 1366 ه ش یکی از علمای عراق و معتمد خاص معظم له (حجت الاسلام والمسلمین آقای سید محمد موسوی نجفی) چند اشعار علّامه حکیم نشان دادند و معظم له در تجلیل آن نامه بشرح ذیل مرقوم فرموده اند:

جناب العلّامه الشیخ علی جلال الدین دام موفقا

بعد التحیۃ الطبیئه و الدعاء لکم بدوام الصحۃ و مزید التوفیق لقد وافانا کتابکم و اطلعنا علی ما یحتوبه من مشاعر و عواطف و احساسات دینیه نسال الله تعالی ان یوفقکم لخدمۃ الدین و شریعۃ سید المرسلین و فی الختام اسئال الله ان بکثر امثالکم و السلام علیکم ورحمت الله و برکاته۔ الخوئی،_{3جمید الثانی1408}۔

تالیفات:

·       علّامه حکیم جلال الدین غازی میثم داری آثار علمی زیادی می باشند از جمله:

·       تفسیر 16 جزء قرآن بزبان کشمیری

·       تفسیر و ترجمه جزء سی بزبان اردو بنام کشف المخزون

·       تفسیر و ترجمه سوره ملک بزبان اردو بنام عرف الشّذی

·       ترجمه بزبان اردو کتاب تقریبی بنام "مطفئۃ الحرقی" اثر آیت الله آغا سید مھدی موسوی کشمیری

·       ردّالمرتاب ترجمه بزبان اردو تحفۃ الاحباب

·       شهاب الثاقف فی مناقف علی ابن ابیطالب بزبان اردو

·       القول السّدید ترجمه بزبان اردو منیۃ المرید شیخ شهید ثانی

·       خلاصه عین الحیات مجلسی بنام حدیث ابا ذر بزبان اردو

·       ترجمه استجازات مراجع اعظام تقلید بنام آیت الله آغا سید یوسف موسوی موسوم به اذالۃ الشبهات

·       ترجمه بزبان اردو آئین اساسی انجمن شرعی شیعیان کشمیر موسوم به ایقاظ العباد

·       بحور عجم

·       ترجمه چهارده مجالس علّامه شیخ جعفر شوستری بزبان اردو بنام تبلیغ نفایس

·       خود نوشت سوانح حیات

·       تشریح و توضیحات میراث از شرائع اسلام حلی

·       امامت و امت

·       مجموعه اشعار که در زبان ھای متعدد بویژه کشمیری، اردو ، فارسی و عربی که موصوف سروده است نیازمند تدوین است۔

غیر از این کتب یاد شده موصوف بالغ بر چهار صد مقاله برشته تحریر در آورده است ۔

از قلم:سید عبدالحسین عبدالحسینی

 _{نوہ موصوف}

_{‏یکشنبه‏، 14‏ سپتامبر‏ 2014}