عبدالحسینء سایٹء پیٹھ چھوء توہیہ خیرمقدم

عزاداری متعلق امام خامنہ ای سندء طرفہء بیان سپدمت مطلوب ضوابط (کاشر ترجمہ سان)

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین. والصلاة والسلام علی سیدنا محمد وآله الطاهرین .

درباره مسائل مربوط به محرم دو نوع مطلب وجود دارد محرم کین مسائلن متعلق چھئی زء کتھہ ؛: یکی سخن درباره نهضت عاشوراست .»اکھ عاشورچیء تحریک متعلق» اگر چه درباره فلسفه قیام امام حسین علیه السلام بسیار گفته اند و نوشته اند و حرفهای بسیار قیمی  در این مقوله زده شده است»اگرچہ امام حسین علیہ السلام سندس قیام کس فلسفس متعلق چھو سیٹھاہ وننہء آمت، سیٹھاہ لیکھنہ آمت سیٹھاہ قیم کتھہ چھء بیان کرنہ آمژء » ; اما حقیقتا یک عمر می شود سخن از این حقیقت درخشان گفت .»مگر حقیقتاً عمرن یی امچہء تابناک حقیقتس متعلق گفتگو کرنہ » هرچه درباره عاشورا و قیام امام حسین علیه السلام فکر کنیم متوجه می شویم که این قضیه از ابعاد مختلف دارای کشش و گنجایش اندیشیدن و بیان کردن است . «یوتاہ تہ عاشوراس تہ امام حسین علیہ السلام سندس قیامس متعلق فکر کرو صاف چھو لبنہ یوان کہ اتھ متعلق کائِتہو  ذاویو ہیکو سونچتھ تہ بیان کرتھ تہ مختلف اندازو  کوتاہ  چھو یہ موضوع سونچنس تہ فکر کرنس لایق «

عاشورا زندء تھاونک برکات

یک مقوله دیگر که به مناسبت محرم قابل بحث است و در این زمینه کمتر صحبت می شود مقوله عزاداری حسین بن علی علیه السلام و برکات احیای  عاشوراست .»محرمس متعلق چھئ بیاکھ اکھ کتھ، یتھ متعلق سٹھا کم چھو بحث سپدان سوء گو عزاداری حسین بن علی علیہ السلام تہ عاشورا زندء تھاونک برکات » تحقیقا یکی از مهمترین امتیازات جامعه شیعه بر دیگر جوامع مسلمان این است که جامعه شیعه برخوردار از خاطره عاشوراست .»تحقیقی طور چھئ یہ کتھ ثابت کہ شیعن ھند، باقی مسلمانن پیٹھ خصوصیتک مہمترین خوبی چھئ یی کہ یہ قوم چھو عاشورایی» از همان روزی که موضوع ذکر مصیبت حسین بن علی علیه السلام مطرح شد چشمه جوشانی از فیض و معنویت در اذهان معتقدین و محبین اهل بیت علیهم السلام جاری گشت .»یمہ دوہء  پیٹھء حسین بن علی علیہ السلام سندین مصیبتن ھئنز ذکر شروع سپئز اھل بیت علیہم السلامن ھندین معتقدینن تہ محبن ھندن ذھنن منز سپدی فیض تہ معنویتک ناگ جاری» این چشمه جوشان تا امروز همچنان ادامه و جریان داشته است»یمی ناگ چھئ تتھے کئن  وونیوک تام جاری تہ ساری» ; بعد از این هم خواهد داشت و بهانه آن هم یادآوری خاطره عاشوراست . «یمہ برونہہ کن تہ روزن جاری تہ ساری تہ امیوک آ گور چھو عاشورچی یاد«

بیان ماجرای عاشورا فقط بیان یک خاطره نیست .»عاشورا بیان کرن چھنہء اکھ واقع دوھراونی یوت کینہہ» بلکه بیان حادثه ای است که ـ همان طور که در آغاز سخن عرض شد ـ دارای ابعاد بی شمار است .»بلکہ یہ چھو سوء واقعہ بیان کرن یتھ کن گوڈء اشارء کورم کہ یمک ذاویہ بے شمار چھئ» پس یادآوری این خاطره در حقیقت مقوله ای است که می تواند به برکات فراوان و بیشماری منتهی شود.» یہ یاد تازء کرن چھی حقیقتس منز سوء کامی یوس زن بیشمار برکاتن پیٹھ  ھیکہ اند واتت » لذا شما ملاحظه می کنید که در زمان ائمه علیهم السلام قضیه گریستن و گریاندن برای امام حسین علیه السلام برای خود جایی دارد.»امی باپت چھو توھی وچھان کہ ائمہ معصومین علیہم السلامن ھندس زمانس منز امام حسین علیہ السلام سندء باپت وودنس تہ وودناونس خاطرء چھو اکھ مقام یوان لبنہ» مبادا کسی خیال کند که در زمینه فکر و منطق و استدلال دیگر چه جایی برای گریه کردن و این بحثهای قدیمی است ! نه ! این خیال باطل است .»یوتھ نہ کانسہ خیال گژھہ کہ یہ چھئ پرانی کتھ، فکر ، منطق تہ استدلال کین میدانن منز کیاہ چھئ ودنچی ضرورت! نہ ! یہ خیال چھو باطل» عاطفه به جای خود و منطق و استدلال هم به جای خود هر یک سهمی در بنای شخصیت انسان دارد. «جذبات پننہ جایہ ، منطق تہ استدلال پننہ جایہ دونوے چھئ انسان سئنز شخصیت بناونس منز حصہ دار «

خیلی از مسائل است که باید آنها را با عاطفه و محبت حل کرد و در آنها جای منطق و استدلال نیست .»واریاہ مسائل چھئ یمی زن جذبہ تہ محبت ساتھی یوان چھی حل کرنہ تمہ خاطرء چھنہ منطق تہ استدلالچی ضرورت» شما اگر در نهضتهای انبیا ملاحظه کنید خواهید دید وقتی که پیغمبران مبعوث می شدند در وهله اول که عده ای دور آنها را می گرفتند عامل اصلی منطق و استدلال نبود. «اگر توھی انبیان ھئنز تحریک کن نظر ترایوی توھی لبیوی کہ یمہ ساتہ پیغمبران مبعوث آسی سپدان یمی کینہہ لوکھ تمن اندی پتی جمع أسی سپدان تمیوک سبب اوس نہ منطق تہ استدلال آسان «

در وهله اول حرکت حرکتی احساسی و عاطفی است . البته در خلال هر احساسی که صادق باشد یک برهان فلسفی وجود دارد.»گوڑء چھئ حرکت جذباتی تہ احساساتی، آ؛ پرتھ پزس احساسس پتہ کنہ چھو اکھ فلسفی برھان موجود آسان » اما بحث سراین است که نبی وقتی می خواهد دعوت خود را شروع کند استدلال فلسفی مطرح نمی سازد;»مگر بحث چھو یتھ کتھ ء پیٹھ کہ یمہ ساعتہ نبی چھو پنن دعوت یژھان شروع کرن سو چھونہ پنن فلسفی استدلال بیان کران» بلکه احساس و عاطفه صادق را مطرح می کند.»بلکہ پوز احساس تہ جذبہ بیان کران» اول توجه را به ظلمی که در جامعه جاری است ; اختلاف طبقاتی ای که وجود دارد و فشاری که « انداد الله » از جنس بشر و شیاطین انس بر مردم وارد می کنند معطوف می سازد.»گوڈء معاشرس منز  یوس ظلم جاری چھو ؛ یوس طبقاتی اختلافات موجود چھو تہ یوس دباو  »انداد اﷲ» انسان تہ شیطانی انسانن ھندء طرفہ لوکن پیٹھ دباو چھو تتھ کن معطوف کران» این همان عواطف و احساسات است . البته بعد که حرکت وارد جریان معقول و عادی خود شد نوبت استدلال منطقی هم می رسد. «یہ چھی تمی جذبات تہ احساسات ، آ؛ یمہ ساعتہ یہ حرکت معقول تہ عادی حالت چھئ اختیار کران تمہ ساعتہ چھئ استدلالچی تہ منطقچی نوبت واتان»

حادثه عاشورا در ذات و طبیعت خود یک دریای خروشان عواطف صادق است .»عاشورک واقعہ چھو پننس ذاتس تہ طبیعتس منز پزء جذبک دریای خروشاں » یک انسان والا، پاک، منور و بدون ذره ای شائبه تردید در شخصیت ملکوتی والای او، برای هدفی که همه منصفین عالم در صحت آن که مبتنی بر نجات جامعه از چنگ ظلم و جور و عدوان است متفقند حرکت شگرفش را آغاز می کند فلسفه حرکت خود را مقابله با جور قرار می دهد بحث بر سر مقدسترین هدفهاست که همه منصفین عالم آن را قبول دارند.»اکھ عظیم انسان ، پاک منور تہ یمسنزء ملکوتی تہ عظیم شخصتس متعلق کانسہ تہ ذرء برابر شک چھو نہ، دنیاہکین تمام انصاف پسند لوکن چھو اتھ کتھہ پیٹھ اتفاق کہ امسند مقصد اوس صرف معاشرء ظلم جور تہ عدوان نشہ  بچاون یہ انسان چھو حیرت انگیز حرکت شروع کران پننہ حرکتک فلسفہ ظلمس خلاف صدای احتجاج بیان کران یہ بحث چھو مقدس ترین مقصد یوس زن تمام انصاف پسند لوک تہ چھی قبول کران  » چنان انسانی در راه چنین هدفی دشوارترین مبارزه را تحمل میکند. «یوتھ عظیم انسان چھو امہ مقصدء باپت سخت ترین جنگ برداشت کران » دشوارترین مبارزه مبارزه غریبانه است .»سخت ترین جنگ چھو غربتک جنگ » کشته شدن در میان هیاهو و هلهله دوستان و تحسین عامه مردم چندان دشوار نیست .»پنین دوستن ھندس شورس تہ شاباشی منز مرن چھنہ مشکل» چنان که در یکی از جنگهای صدر اسلام وقتی که دو لشکر حق و باطل در مقابل هم صف کشیدند و پیغمبر از سپاهیان خود پرسید : چه کسی حاضر است به میدان برود و فلان جنگجوی معروف سپاه دشمن را از پای درآورد جوانی از سپاهیان اسلام داوطلب شد. پیغمبر دستی بر سر او کشید و او را بدرقه کرد. مسلمانان هم برایش دعا کردند و او به میدان نبرد رفت جهاد کرد و کشته شد. این یک نوع کشته شدن و جهاد کردن است .»یتھ کن زن صدر اسلام کس اکس جنگس منز  یمہ ساعتہ حق تہ باطل کین دون لشکرن ھئند صف لگی پیغمبرن پروژھ پننس فوجس: کونہہ چھو میدان نیرنہ خاطرء تیار تہ دشمن سند فلانی معرف جنگجوس کرء ھلاک مسلمان فوجہ منزء ووتھ اکھ رضاکارانہ طور تھود تہ پیغمبرن تھووس کلس پیٹھ اتھہء تہ کورن روانہ ۔ مسلمان تہ أسی تمسندء خاطرء دعا کران سوء دراو میدان جھاد کورن تہ مارء گو ۔ یہ تہ گو اکھ مرن تہ جھاد کرن » نوع دیگر جهاد کردن جهادی است که وقتی انسان به سمت میدان نبرد می رود آحاد جامعه نسبت به او یا منکرند یا غافلند یا کناره می جویند و یا در مقابلش می ایستند. کسانی هم که قلبا وی را تحسین می کنند ـ و تعدادشان کم است ـ جرات ندارند زبانی به تحسینش بپردازند ۔ «مگر بیاکھ جھاد گو یمہ وقتہ انسان میدان کن روانہ گژھء لوکھ یا آسن تمسند مخالف یا چھی بے خبر یا چھی تمس نش دوریر اختیار کرتھ یا چھئ تمس مقابلہ  اگر کانہہ دلہ ساتھی تمس شاباشی تہ چھو دوان مگر زبانی اظہار کرنک جرئت چھونہ ہیکان کرتھ» حتی کسانی مانند « عبدالله بن عباس » و « عبدالله بن جعفر » که خودشان جزو خاندان بنی هاشم و از همین شجره طیبه اند جرات نمی کنند در مکه یا مدینه بایستند فریاد بزنند و به نام امام حسین علیه السلام شعار بدهند.»حتی «عبدا ﷲ بن عباس » تہ » عبداﷲ بن جعفر» س ھی نفر یمی پانہ تہ بنی ھاشم چھئ تہ امی شجرہ طیبک شاخ چھئ ، چھنہ جرئت کران مکس منز یا مدینس منز بیھن تہ فریاد ژھٹن ، امام حسین علیہ السلام سندء ناو دنہ نعرہ» چنین مبارزه ای غریبانه است و مبارزه غریبانه سخت ترین مبارزه هاست .»یہ جنگ چھو غریبی ھند جنگ ، غریبی ھند جنگ چھو سٹھا مشکل جنگ» همه با انسان دشمن .»ساری امس انسان سند دشمن» همه از انسان رویگردان .»سارویو امس انسانس کن تھر کرمژ » در مبارزه امام حسین علیه السلام حتی برخی از دوستان هم معترض اند.»امام حسین علیہ السلام سندس جنگس منز حتی دوست تام چھی اعتراض کران » چنان که به یکی از آنها فرمود :»حتی اکس فرمو وکھ:» « بیا به من کمک کن . » «ولہ میہ کر مدد»و او به جای کمک اسبش را برای حضرت فرستاد و گفت : « از اسب من استفاده کن!» «مدد کرنہ بجای سوزن  پنن گور کہ رٹھ میون گرُ یہ لگی بکار» غربت از این بالاتر و مبارزه از این غریبانه تر !»امہ کھوتہ تہ چھا غریبی ، تہ امہ کھوتہ تہ چھا غریبانہ جنگ» آن وقت در این مبارزه غریبانه عزیزترین عزیزانش در مقابل چشمش قربانی شوند.» یتھس وقتس منز یتھس غریبانہ جنگس منز پنئن عزیز ترین عزیز قربان گژھن» پسرانش، برادرزاده هایش، برادرانش و پسرعموهایش ; «پنن اولاد ، بابتھر ، بایی ، پتر بائی»این گلهای بنی هاشم پرپر شوند و در مقابلش روی زمین بریزند و حتی کودک شش ماهه اش هم کشته شود! «یمن بنی ھاشمن ھندن گلابن پژء پریون گژھن، حتی شین ریتن ھند شیر خوار مارء گژھن! «علاوه بر همه این مصیبتها می داند به مجرد این که جان از جسم مطهرش خارج شود عیالات بی پناه و بی دفاعش مورد تهاجم قرار خواهند گرفت .»یمو ساروی مصیبتو باوجود پتہ آسن کہ یمہ ساتہ میون روح بدنہ منز خارج گژھء میانس بے دفاع اھل و عیالس ییہء حملہ کرنہ » می داند که گرگهای گرسنه به دختران خردسال و جوانش حمله ور می شوند دلهای آنها را می ترسانند;»پتہ چھیس کہ خونخوار رامء ھونی لوکچہ کورء کرن حملہ تمن کھوژءناون » اموال آنها را غارت می کنند;»تہند سوری کنہہ نن لوٹہ» آنها را به اسارت می گیرند و مورد اهانت قرار می دهند.»تمن بناون اسیر تہ تمن یی اھانت کرنہ » می داند که به دختر والای امیرالمومنین علیه السلام زینب کبری سلام الله علیها که جزو شخصیتهای بارز دنیای اسلام است جسارت می کنند. اینها را هم می داند. «پتہ چھیس امیر المومنین علیہ السلام سنزء عظیم کورء زینب کبری سلام اﷲ علیہا یوس دنیای اسلامچی ممتاز شخصیت چھئ تمس یی جسارت کرنہ»بر همه اینها تشنگی خود و اهل و عیالش را اضافه کنید :»اتھ حالس منز یلہ پنن اھل و عیال ہیتھ آسن تریشہ ھئت   » کودکان خردسال تشنه .»لوکٹی لوکٹی بچہ تریشہ ھئت» دختر بچه ها تشنه .»کورء تریشہ ھژء » پیرها تشنه .»بوڈء تریشہ ھئت» حتی کودک شیرخواره تشنه .»حتی شیرخوار بچہ تریشہ ھوت» می توانید تصور کنید که این مبارزه چقدر سخت است انسانی چنان والا پاک مطهر و منور که ملائکه آسمان برای تماشای جلوه او بر یکدیگر سبقت می گیرند و آرزومند تماشای حسین بن علی علیه السلام هستند تا به او متبرک شوند; انسانی که انبیا و اولیا آرزوی مقام او را می کنند در چنان مبارزه ای و با چنان شدت و محنتی به شهادت می رسد. شهادت چنین شخصیتی حادثه ای شگرف است .»ھیکوء تصور کرتھ یہ جنگ کوتاہ سخت چھو ۔ یوتھ عظیم انسان پاک منور کہ آسمانک ملائک چھی تمسند جلوہ وچھنہ باپت اکھ اکس پیٹھ سبقت نوان تہ حسین بن علی علیہ السلام سندء روی نازنینک دیدار کرنہ ساتھی متبرک گژھنک تمناہ کران سوء  انسان یمسند مقام حاصل کرنک تمناہ انبیاء تہ اولیاء چھئ کران یتھس جنگس منز یتھن حالاتن منز چھو شھید یوان کرنہ۔ یتھس انسان سنز شھادت چھو عظیم واقعہ» کدام انسانی است که عاطفه اش از این حادثه جریحه دار نشود ! کدام انسانی است که این حادثه را بشناسد و بفهمد و نسبت به آن دلبسته نشود؟ «کمس انسان سند جذبہ گژھنہ یمہ واقعہ ساتھی جریحدار! کوس انسان چھو سوء یوس یہ واقع زانہء تہ سمجھء تہ امیوک عاشق بننہ ؟  «

 نعمتک شکر کیاہ چھو ؟

یک وقت است که کسی از داشتن نعمتی بی بهره است و در مقابل نعمت نداشته از او سوالی هم نمی شود. «کنہ ساعتہ چھو  کانہہ کنہ نعمتء نشہ محروم تہ تمس یی تنہ تتھ نعمتس متعلق سوال کرنہ»اما یک وقت کسی از نعمتی بهره مند است و از آن نعمتی که دارد از وی سوال می شود.»مگر بیاکھ چھو کنہ نعمتک فائدء تلان تمس سپدء تتھ بارس منز سوال تہ ضرور» یکی از بزرگترین نعمتها نعمت خاطره و یاد حسین بن علی علیه السلام ،یعنی نعمت مجالس عزا ،نعمت محرم و نعمت عاشورا برای جامعه شیعی ماست .»سانس شیعہ معاشرس خاطرء چھی ساروی نعمتو کھوتہ بڑ نعمت حسین بن علی علیہ السلام سنز یاد  ، یعنی نعمت مجالس عزا، نعمت محرم تہ نعمت عاشوا» متاسفانه برادران غیر شیعی ما از مسلمین خود را از این نعمت برخوردار نکردند. اما می توانند از این نعمت بهره مند شوند و امکانش هم وجود دارد. » افسوس کہ مسلمانن منز چھنہ غیر شیعو  یہ نعمت حاصل کرمژ  ۔ البتہ ہیکن امہ نعمتک فائدء تلت تہ تمک امکانات تہ چھی  »

اکنون که ذکر محرم و عاشورا و یاد و خاطره امام حسین علیه السلام در بین ما رایج است از این ذکر و خاطره و جلسات بزرگداشت چه استفاده ای باید کرد و شکر این نعمت چیست؟ این همان مطلبی است که می خواهم   مطرح کنم .»ونکینس چھو محرم ، عاشورا تہ امام حسین علیہ السلام سنز یاد اسہ منز رایج یمن جلسہ جلوسن ھند کتھء کین پزء فایدء تلن ، امہ نعمتک شکر کیاہ چھو ؟ یہ چھو سو موضوع یوس بہ چھوس یژھان بیان کرن»  این نعمت عظیم دلها رابه منبع جوشش ایمان اسلامی متصل می کند.»یہ عظیم نعمت چھئ دلن اسلامی ایمان کس آ  گرس ساتھی متصل کران» کاری می کند که در طول تاریخ کرد و ستمگران حاکم از عاشورا ترسیدند و از وجود قبر نورانی امام حسین علیه السلام واهمه داشتند.» یہ چھو تہ کران یہ ہمیشہ  کورن ، حاکم ستمگر کھوژ عاشوراس تہ امام حسین علیہ السلام سنزء نورانی قبرء ھند اوسک خوف» ترس از حادثه عاشورا و شهدای آن از زمان خلفای بنی امیه شروع شده و تا زمان ما ادامه یافته است و شما یک نمونه اش را در دوران انقلاب خودمان دیدید.»واقعہ عاشوراس تہ تمکین شھیدن کھوژنک سلسلہ گو بنی اومین ھندن خلیفن ھندس زمانسی منز شروع تہ سانس زمانس تام چھو جاری تہ تمیوک نمونہ وچھوی توھیہ پانہ تہ پننس انقلابس منز » در گزارشهای برجا مانده از آن رژیم منحوس اشارتها بلکه صراحتهایی وجود دارد که نشان می دهد آنها با فرارسیدن محرم دست و پایشان را حسابی گم می کردند.»تمہ منحوس حکومتکیو اسنادو ساتھی چھئ کینہہ اشارہ بلکہ وضاحت سان یہ لبنہ یوان کہ تمی چھی محرم یننس سٹھا کھوژان أسمت، حواسی چھکھ أسمت ڈلان  » این یک نمونه از جلوه های نعمت ماه محرم و مجالس ذکر و یاد امام حسین علیه السلام است که شما دیدید.»یہ چھو محرمکہ ریتوک تہ امام حسین علیہ السلام سندین مجلس ھندء نعمتک اکھ معمولی نمونہ یوس پانہ تہ وچھوی»۔

 لوکن تہ علمان ھند فایدء

لذا هم مردم و هم روحانیون باید از این نعمت استفاده کنند.»اسلئے پزء لوکن تہ علمان امہ نعمتک فایدء تلن ۔» استفاده مردم این است که به مجالس عزاداری سیدالشهدا علیه السلام دل ببندند و این مجالس را ـ در سطوح مختلف ـ هرچه می توانند بیشتر اقامه کنند. «لوکن ھند فایدء تلن گو یہ کہ سید الشھدا علیہ السلام سندین مجلسن نسبت بڑھاون پنن زیادء لگاو تہ محبت تہ یم مجلس کرن مختلف سطحن پیٹھ قایم «مردم باید مخلصانه و برای استفاده در مجالس عزاداری حسینی شرکت کنند;»لوکن پزء حسینی مجلسن نش فایدء تلنہ باپت مخلصانہ پاٹھی شرکت کرن» نه برای وقت گذراندن یا به صورت عامیانه ای فقط به عنوان ثواب اخروی مسلما شرکت در مجالس مذکور ثواب اخروی دارد;»صرف وقت گذارنہ خاطرء نہ کینہہ یا عامیانہ پاٹھی صرف یمن مجلسن منز ثواب اخروی حاصل کرنہ باپت نہ کینہہ » اما ثواب اخروی مجالس عزا از چه ناحیه و به چه جهت است ؟ مسلما مربوط به جهتی است که اگر آن جهت نباشد ثواب هم نیست . بعضی از مردم متوجه این نکته نیستند. »عزاداری ھئنزن مجلسن کیازء چھئ ثواب کمہ باپت چھی اخروی ثواب حاصل سپدان ؟ یقینن یمی ثواب چھی کنہ مقصدء باپت اگر سو مقصد آسنہ ثواب تہ چھنہ کینہہ! ۔ بعضی لوکھ چھنہ اتھ نقطس کن توجہ کران » همه باید در این مجالس شرکت کنند قدر مجالس عزاداری را بدانند از این مجالس استفاده کنند و روحا و قلبا این مجالس را وسیله ای برای ایجاد ارتباط و اتصال هرچه محکم تر میان خودشان و حسین بن علی علیه السلام خاندان پیغمبر و روح اسلام و قرآن قرار دهند. این از وظایفی که در این خصوص مربوط به مردم است . «سارنی پزء مجلسن منز شرکت کرن ، عزاداری ھئنزن مجلسن ھئنز قدر زانیو امیوک فایدء تلیو تہ دل تہ روح ساتھی بناویوی یمی مجلسہ پانس تہ حسین بن علی علیہ السلام  پیغبر اسلام سندس خاندانس تہ اسلام کس روحس تہ قران ساتھی محکم ترین رابطک ذریعہ ۔ یہ چھئ سوء زمہ داری یمیوک تعلق لوکن ساتھی چھو «

واعظن تہ ذاکرن کتھء کئن پزء عزاداری ھئنز ءمجلس قایم کرن ؟

و اما در ارتباط با وظایف ،روحانیون مساله دشوارتر است .»تہ یوس ذمہ داری روحانین (علمان تہ واعظین) ھئنز  چھئ ، روحانین ھند مسئلہ چھو سٹھا سخت مسئلہ » چون قوام مجالس عزا به این است که عده ای دور هم جمع شوند و یک فرد روحانی با حضور یافتن در میان آنها اقامه عزا کند تا دیگران از اقامه عزای او مستفید شوند.»کیاز کہ عزاداری ھئنزء مجلس ھند قوام چھو یہ کہ کینہہ نفر گژھن جمع تہ اکھ روحانی سپدء تمن منز حاضر تہ عزاداری کرء قائم تاکہ باقی سپدن عزاداری نشء مستفید  » یک روحانی چگونه اقامه عزا خواهد کرد؟»اکس روحانیس کتھ کن پزء عزا داری قایم کرن ؟» این سوال من از همه کسانی است که نسبت به چنین قضیه ای احساس مسوولیت می کنند.»یہ میون سوال چھو تمن سارنی، یمی یتھس مسئلس منز احساس مسئولیت چھی کران » به اعتقاد بنده مجالس عزاداری حسینی باید از سه ویژگی برخوردار باشد : «میانہ عقیدء مطابق گژھء حسینی عزادری ترء خوبی آسنہ «

 حسینی عزاداری ھئنزء ترء 3 خوبی

1.         چنین مجالسی باید محبت به اهل بیت علیهم السلام را زیاد کند.» یمو مجلسو ساتھی گژھء اھل بیت علیہم السلامن ھند محبت زیادء سپدن» چون رابطه عاطفی یک رابطه بسیار ذی قیمت است .» کیازکہ محبتک رابطہ چھو سیٹھا قیمتی رابطہ» شما روحانیون باید کاری کنید که محبت شرکت کنندگان در مجالس مذکور روزبه روز نسبت به حسین بن علی علیه السلام خاندان پیغمبر و مناشی معرفت الهی بیشتر شود.»توھیہ روحانینن  پزء تہ کرن یمہ ساتھی یمن مجلسن منز شرکت کرن والین حسین بن علی علیہ السلام ، پیغمبر سندس خاندانس نسبت محبت بڑء تہ منشای معرفت الھی زیادء سپدء» اگر شما خدای ناکرده در مجالس مذکور وضعی را به وجود آورید که مستمع یا فرد بیرون از آن فضا از لحاظ عاطفی به اهل بیت علیهم السلام نزدیک نشد بلکه احساس دوری و بیزاری کرد نه فقط چنین مجالسی فاقد یکی از بزرگترین فواید خود شده بلکه به یک معنا مضر هم بوده است .»اگر خدانخواستہ یتھین مجلسن منز  توھی  تتھ حالات پادء کریو کہ بوزن والیو منز کانہہ یا یوس امہ ماحول نشہ دور آسہ سوء دلی تہ جذباتی طور اھل بیت علیہم السلامن نزدیک سپدنہ بجای دوری ھند احساس کرء یا بیزار گژھ، تژھ مجلس نہ صرف اکہ بڑء مقصد نش گئ محروم بلکہ اکہ اعتبار چھئ یژھء مجلسء نقصان دہ» حال شما که موسس یا گوینده چنین مجالسی هستید ببینید چه کاری می توانید بکنید که عواطف مردم براثر حضور در این مجالس نسبت به حسین بن علی علیه السلام و اهل بیت پیغمبر علیهم افضل صلواه الله روزبه روز بیشتر شود. «وین توھی چھو  یژھء مجلسء ھند واعظ یا بانی، توھیہ  پزء خیال تھاون کہ  توھی  کیاہ ہیکیوی کرتھ کہ اتھ مجلس منز شرکت کرن والین منز سپدء حسین بن علی علیہ السلام تہ اھل بیت پیغمبر افضل صلوات اﷲ ن نسبت  زیادء کھوتہ  زیادء محبت پادء   «

2.         باید در این مجالس، معرفت مردم نسبت به اصل حادثه عاشورا روشنتر و واضحتر گردد.»2 ۔ یمن مجلسن منز گژھء واقعہ عاشوراکس بنیادس نسبت لوکن ھئنز معرفت صاف تہ واضح سپدن» این طور نباشد که ما در مجلس حسین بن علی علیه السلام به منبر برویم یا سخنرانی کنیم اما حضار آن مجلس ـ به این فکر فرو بروند که « ما به این مجلس آمدیم و گریه ای هم کردیم ; اما برای چه؟ قضیه چه بود؟ چرا باید برای امام حسین علیه السلام گریه کرد اصلا چرا امام حسین علیه السلام به کربلا آمد و عاشورا را به وجود آورد؟ » بنابراین به عنوان منبری یا سخنران باید به موضوعاتی بپردازید که جوابگوی چنین سوالاتی باشد. باید نسبت به اصل حادثه عاشورا معرفتی در افراد به وجود آید. «تژھ کتھاہ گژھنہ آسن کہ حسین بن علی علیہ السلام سنزء مجلس منز کھسوی ممبرس یا تقریر کریو  تتھ مجلس منز حاضر لوکھ آسن اتھ فکرء منز کہ «مجلس منز تہ کئر شرکت ودناہ پشناہ تہ کور؛ مگر کمہ باپت ؟ یہ کیاہ دلیل أسی؟ اسی کیازء چھئ امام حسین علیہ السلام سندء باپت ودان ، یہ امام حسین علیہ السلام کیازء آیو  کربلا تہ یہ واقعہ کربلا آو پیش؟» اسلئے واعظ یا مقرر آسنہ کہ حیثیتہء پزیو  توھیہ  یمن موضوعاتن کن خیال تھاون کہ کیاہ  توھیہ ھیوکوء یمن سوالن جواب دیتھ ۔ واقعہ کربلا کس اصلی وجہس کن گژھہ لوکن منز معرفت پادء گژھن»

3.         سومین ویژگی لازم در این مجالس، افزایش ایمان و معرفت دینی در مردم است . در چنین مجالسی باید از دین نکاتی عنوان شود که موجب ایمان و معرفت بیشتر در مستمع ومخاطب گردد.»۔یمن مجلسن ھئنز تریم خوبی گژھء یہ آسن کہ لوکن گژھء ایمانس تہ دینی معرفتس منز ھوریر باسن۔ یمن مجلسن منز گژھء دینک تمی نقاط عنوان سپدن یمو ساتھی بوزن والین ھندس ایمانس تہ معرفتس منز ھوریر سپدء ۔  » یعنی سخنرانان و منبریها یک موعظه درست یک حدیث صحیح بخشی از تاریخ آموزنده درست تفسیر آیه ای از قرآن یا مطلبی از یک عالم و دانشمندبزرگ اسلامی را در بیانات خود بگنجانند و به سمع شرکت کنندگان در این مجالس برسانند.»یعنی مقررن تہ واعظن پزء اکھ صحیح موعظ اکھ صحیح  تربیتی حدیث، تاریخ منز کینہہ، قرآن چہ اکس آیہ ھند تفسیریا اکس عالم تہ اسلامی دانشمند سنزء کینہہ کتھہ پننہ بیان کہ ذریعہ بوزن والین تام یمن مجلسن منز واتناونہ» این طور نباشد که وقتی بالای منبر می رویم یک مقدار لفاظی کنیم و حرف بزنیم و اگر احیانا مطلبی هم ذکر می کنیم مطلب سستی باشد که نه فقط ایمانها را زیاد نمی کند بلکه به تضعیف ایمان مستمعین می پردازد. اگر این طور هم شد ما از جلسات مذکور به فواید و مقاصد مورد نظر نرسیده ایم . «تژھ کتھ گژھنہ آسن کہ یمہ ساعتہ ممبرس پیٹھ کھسیو تھوڑا بہت لفاظی کریو ، کتھہ کریو تہ اتھ دوران ونیو تہ کینہہ یوس سست تہ کمزور آسہء کہ یمہ کہ بوزنہ ساتھی ایمان بڑنہ بجاے کمزور تہ ضعیف سپدء ۔ اگر یژھ کتھ آسہ! اسہ ھیوکنہ یمو مجلسو ساتھی مطلوب مقصد تہ فایدء حاصل کرتھ «

 غیر معتبر واقعات بیان کرنس پرھیز کرن

متاسفانه باید عرض کنم که گاهی چنین مواردی دیده می شود.»بدقسمتی سان پزیم عرض کرن کہ کنہ کنہ جایہ چھی یتھ حالات لبنہ یوان» یعنی بعضا گوینده ای در یک مجلس به نقل مطلبی می پردازد که هم از لحاظ استدلال و پایه مدرک عقلی یا نقلی سست است و هم از لحاظ تاثیر در ذهن یک مستمع مستبصر و اهل منطق و استدلال ویرانگر است .»یعنی کینہہ ونن والی چھی مجلسن منز کانہہ تیوتھ  واقع نقل کران کہ یوس نہ صرف عقلی تہ نقلی عتبار سست تہ کمزور چھو آسان بلکہ بوزن والی سندس تہ وچھن والی سندس تہ اھل منطق تہ استدلال سندء ذھن خاطرء چھو ویران کن ثابت سپدان » مثلا در یک کتاب بعضی مطالب نوشته شده است که دلیلی بر کذب و دروغ بودن آنها نداریم .»بطور مثال اکس کتاب منز چھوء کینہہ لیکھنہ آمت تہ اتھ انکار یا اقرار کرنہ خاطرء چھنہ کانہہ دلیل موجود » ممکن است راست باشد، ممکن است دروغ باشد. اگر شما آن مطالب را بیان کنید ـ ولو مسلم نیست که خلاف واقع باشد ـ و با شنیدن آنها برای مستمعتان که جوان دانشجو یا محصل یا رزمنده و یا انقلابی است ـ نسبت به دین سوال و مساله ایجاد می شود و اشکال و عقده به وجود می آید نباید آن مطالب را بگویید. حتی اگر سند درست هم داشت ; چون موجب گمراهی و انحراف است نباید نقل کنید; چه رسد به این که اغلب این مطالب مندرج در بعضی کتابها سند درستی هم ندارد. «ممکن چھو پوز آسہ ممکن چھو اپز آسہ ۔ اگر توھی سوء بیان کریو اگر چہ مسلم آسنہ کہ یہ آسنہ صحیح مگر یہ واقع بوزنہ ساتھی جوانس، طالب علمس ، انقلابیس امس گژھ دینس متعلق سوال پادء ۔ شک یا گلہ گژھیس پادء ،  پزء نہ تیوتھ واقعہ بیان کرن!۔ حتی اگر تمچی سند تہ صیحح آسہ؛ کیاز کہ یوتھ بیان چھوگمراھی تہ انحرافک سبب بنان یوتھ پوز پز نہ نقل کرن یلہ زن یژھن اکّثر واقعہن ھئنز کانہہ صحیح سند چھنہ میلان ۔ » یک نفر از زبان دیگری مطلبی را مبنی براین می شنود که من در فلان سفر فلان جا بودم که فلان اتفاق افتاد. گوینده از روی مدرک یا بدون مدرک چنان مطلبی را می گوید. شنونده هم آن را باور می کند و در کتابی می نویسد و این کتاب به دست من و شما می رسد. من و شما چرا باید آن مطلب را که نمی تواند در یک مجمع بزرگ برای ذهنهای مستبصر و هوشیار و آگاه توجیه شود بازگو کنیم ! مگر هر مطلبی را هرجا نوشتند انسان باید بخواند و بازگو کند ! «اکھ نفراہ چھو کانسہ نش کینہہ بوزان کہ بہ گوس فلانی جایہ تتہء آو فلانی واقعہ پیش ۔ ونن وول چھو یہ کتھ مستند یا غیر مستند طریقس پیٹھ ونان تہ یہ بوزن وول چھو اتھ کتھء  پیٹھ یقین کران تہ کتاباہ لیکھان تہ اتھ منز امچی ذکر کران تہ یہ کتاب چھئ  توھیء  تہ میہ نش واتان ۔ بہ تہ  توھی  کیازء کرو سوء کتھ بیان یوس نہ اکس بڑس اجتماعس منز، ہوشیار تہ آگاہ بوزن والن نش یی ویژھناونہ ! مگر پرتھ کتھاہ یوس لیکھنہ آیہ انسانس پزیاہ ضروری سوء پرن تہ بیان کرن!  «امروز عموم جوانان کشور ـ از دختر و پسر گرفته تا زن و مرد و حتی غیرجوانان ـ ذهنشان باز است . اگر دیروز ـ قبل از انقلاب ـ جوانان دانشجو از این ویژگی برخوردار بودند امروز مخصوص آنها نیست و همه مسائل را با چشم بصیرت و با استبصار نگاه می کنند و می خواهند بفهمند. یک بخش مهم از حادثه فرهنگی در جامعه امروز ما این است که اینها در معرض شبهات قرار می گیرند. یعنی دشمنان شبهه القا می کنند. دشمنان هم نه ; منکرین فکر من و شما به القای شبهه می پردازند. مهم این است که مطلبی که شما می گویید برطرف کننده شبهه باشد و آن را زیاد نکند. «از  ملکک عام جوانن ، کورین تہ لڑکن   پیٹھ ء زنان مردن حتی غیر جوانن ھئند ذھن تام چھئ یلہء ۔ اگر راتھ ۔ انقلاب برونہہ ۔ طالب علمی یاتی أسی یہ خاصیت تھاوان از چھنہ صرف تمنی یوت خاطرء مخصوص کینہہ بلکہ وینکینس چھی ساری بصیرت چیو اچھو  وچھن تہ سمجھن یژھان۔سانہ معاشرک خاص حصہ چھو وینکین شکن منز گرفتار ۔ یعنی دشمن چھئ شک پادء کران ۔ دشمن تئنہ کینہہ ؛ منکرین چھئ میانی تہ چانی فکر شکس منز گرفتار کران ۔ ضرورت چھئ امہ کتھہ ھئنز کہ  توھی  یہ کینہہ ونویو یہ گژھہ شک دور کرنک وسیلہ آسن نہ کہ شک و شبھات بڑھاونک ذریعہ !۔»

بعضی از افراد بدون توجه به این مسوولیت مهم به بالای منبر می روند و حرفی می زنند که نه فقط گره ای از ذهن مستمع باز نمی کند که گره هایی هم به ذهن او می افزاید. اگر چنین اتفاقی افتاد و ما در بالای منبر حرفی زدیم که ده نفر جوان یا حتی یک نفر جوان در امر دین دچار تردید شد و بعد از پای سخنرانی ما برخاست و رفت و ما هم او را نشناختیم بعدا چگونه می شود جبران کرد؟ آیا اصلا قابل جبران است؟ آیا خدا از ما خواهد گذشت؟ قضیه مشکل است . «کینہہ افراد چھی امچہء مہم ذمہ داری ھند خیال کرنہ بغئر ممبرس کھسان تہ بوزن والی سند شک دور کرنہ بجای بڑراوانی یوت اگر یژھ صورت حال روزی تہ اسہ وون ممبرس پیٹھ تہ امہ ساتھی دہ نفر جوان یا حتی اکھ نفر جوان گو دین کس بارس منز شکس منز مبطلا تہ مجلس منز ووتھ تہ دراو تہ اسہ تہ لئجی نہ پتہ کہ کمسندس ذھنس منز گو شک یا سوال پادء کیاہ امیوک  جبران ییاہ کرنہ ؟ کیا اصلا ہیکیاہ امیوک نقصان پورء کژھت؟ کیاہ اتھ پیٹھ بخشا اسہ خدا ؟ یہ چھو شٹھا مشکل معاملہ «

نمی گوییم همه منبرها باید برخوردار از همه این خصوصیات باشند و به همه موضوعات بپردازند; نه . شما اگر یک حدیث صحیح از کتابی معتبر را نقل و همان را معنا کنید کفایت می کند. «بہ چھوس نہ ونان کہ تمام ممبرن ھئنز خصوصیت  گژھہ یژھی آسن تہ تمام موضوعات سپدئین بیان ؛ نہ ۔ اگر توھی اکہ معتبر کتاب ھند اکھ صحیح حدیث نقل کریو تہ تمیوک معنی بیان کریو  کافی چھو۔ «برخی منبریها بعضی اوقات یک حدیث را آن قدر شاخ و برگ می دهند که معنای اصلی اش از بین می رود. «کینہہ ممبری چھی کنہ ساعتہ اکس حدیثس تیتیاہ شاخ تہ وتھر کڑان کہ تمیوک اصلی معنی چھو   راوان ۔ «اگر شما یک حدیث صحیح را برای مستمع خود درست معنا کنید ممکن است بخش مهمی از آنچه را که ما می خواهیم داشته باشد.»اگر توھی پننین بوزن والین ھندء خاطرء اکس صحیح حدیثس معنی کریو ممکن چھو یہ أسی یژھان چھئ تمیوک مہم حصہ آسہ تتھی منز» . اگر برای ذکر مصیبت کتاب « نفس المهموم » مرحوم « محدث قمی » را باز کنید و از رو بخوانید برای مستمع گریه آور است و همان عواطف جوشان را به وجود می آورد. چه لزومی دارد که ما به خیال خودمان برای مجلس آرایی کاری کنیم که اصل مجلس عزا از فلسفه واقعی اش دور بماند ! «اگر مصیبت ذکر کرنہ باپت » مرحوم محدث قمی» سنز کتاب » نفس المھموم»  مژرائوتھ تمہ پیٹھہ پرو،  بوزن والس چھو ودناوان تہ سویی محبت پادء کران۔ کیاہ ضرورت چھئی پنن کن مجلس سجاونہ باپت کرو   تہ یمہ ساتی عزاداری ھئنز مجلس گژھہ  پننس اصلی فلسفس  تہ مقصدس نش دور!»

 بہ چھوس کھوژان

من واقعا می ترسم از این که خدای ناکرده در این دوران که دوران ظهور اسلام بروز اسلام تجلی اسلام و تجلی فکر اهل بیت علیهم الصلاه والسلام است نتوانیم وظیفه مان را انجام دهیم .»بہ چھوس پزی کھوژان خدانخواستہ یتھ دورس منز یوس ظہور اسلام، بروز اسلام، تجلی اسلام تہ تجلی فکر اھل بیت علیہم الصلاۃ و السلام چھو اتھ منز ھیکو نہ پنن ذمہ داری انجام دیتھ» برخی کارهاست که پرداختن به آنها مردم را به خدا و دین نزدیک می کند.»کینہہ کامہ چھئی کہ یمکہ انجام دنہ ساتھ چھی لوکھ خدایس تہ دینس نزدیک گژھان» یکی از آن کارها همین عزاداریهای سنتی است که باعث تقرب بیشتر مردم به دین می شود. این که امام فرمودند « عزاداری سنتی بکنید » به خاطر همین تقریب است .»یمو کامیو منز اکھ کامی چھئی سنتی اندازس منز عزاداری کرن۔ یہ زن امام اوس فرماوان «سنتی عزاداری کریو» یہ چھو امی تقریب باپت» در مجالس عزاداری نشستن روضه خواندن گریه کردن به سروسینه زدن و مواکب عزا و دسته های عزاداری به راه انداختن از اموری است که عواطف عمومی را نسبت به خاندان پیغمبر پرجوش می کند و بسیار خوب است . در مقابل برخی کارها هم هست که پرداختن به آنها کسانی را از دین برمی گرداند. «عزاداری ھئنزء مجلسہ منز بہون ، مرثیہ پرنہ ، بوتھہ بوتھہ دن دوگ تولن ، عزاداری ھئند جلوس کڑن یم چھی تمی کامہ یمہ ساتی لوکن ھند جذبہ تہ محبت چھو پیغمبر سندس خاندانس نسبت بڑان یہ چھو واریاہ اصل ۔ اتھ برعکس چھئ کینہہ کامہ یمو ساتھی کینہہ دیننہ نشہ چھئ دور سپدان «

 قمہ زنی(خونہ ماتم) چھئی غلط کامی

بنده خیلی متاسفم که بگویم در این سه چهار سال اخیر برخی کارها در ارتباط با مراسم عزاداری ماه محرم دیده شده است که دستهایی به غلط آن را در جامعه ما ترویج کرده اند. کارهایی را باب می کنند و رواج می دهند که هر کس ناظر آن باشد برایش سوال به وجود می آید. «میہ چھو  یہ کتھ وننس منز سٹھا افسوس کہ یمو تریو  ژورو وریوی پیٹھہ چھو محرم کس ریتس منز عزاداری ھندس بارس منز وچھنہ یوان کہ کینہہ اتھہ چھئ غلط باٹھی اتھ پرچار کران ۔ تمی کامہ چھی عنوان بناونہ یوان ، تمن کامین چھو پوچھر یوان دنہ یمو ساتھی وچھین والین خاطرء چھی سوال پادء سپدان ۔»به عنوال مثال در قدیم الایام بین طبقه عوام الناس معمول بود که در روزهای عزاداری به بدن خودشان قفل می زدند! البته پس از مدتی بزرگان و علما آن را منع کردند و این رسم غلط برافتاد. اما باز مجددا شروع به ترویج این رسم کرده اند و شنیدم که بعضی افراد در گوشه و کنار این کشور به بدن خودشان قفل می زنند! این چه کار غلطی است که بعضی افراد انجام می دهند! «بطور مثال برونہہ کالہء آئسی کینہہ لوکھ عزاداری ھندین دوھن پانس قلف لاگان ! مگر کینہہ کال پتہ یلہ بزرگو تہ علمائو  تتھ منع کور یہ غلط رسم گو ختم ۔ مگر وین ہیوتک بیہ یئم رسم شروع کرن میہ بوز ملکس منز کنہ کنہ جایہ چھی لوکھ پانس قلف لاگان ! یژھ غلط کامی کیازء چھی کینہہ کران !» قمه زدن نیز همین طور است . قمه زدن هم از کارهای خلاف است . می دانم عده ای خواهند گفت : « حق این بود که فلانی اسم قمه را نمی آورد. » خواهند گفت : « شما به قمه زدن چه کار داشتید عده ای می زنند; بگذارید بزنند! » نه ; نمی شود در مقابل این کار غلط سکوت کرد. اگر به گونه ای که طی چهار پنج سال اخیر قمه زدن را ترویج کردند و هنوز هم می کنند در زمان حیات مبارک امام رضوان الله علیه ترویج می کردند قطعا ایشان در مقابل این قضیه می ایستادند. «قمہ زنی تہ چھی یژھی کتھاہ ۔ قمہ زنی چھی غلط کامی ۔ بئہ چھوس زانان کہ کینہہ ونن ضرور کہ » فلانس پزھا نہ قمہ ھک ناو ھیون» کینہہ ونن» ژء کیاہ قمہ زنی کرون ؛ تراوکھ دکھ وایہ نہ» نہ ؛ یژھہ غلط کامہ برونہہ کنہ ھیکنہ  ژھوپہ کرتھ ۔ اگر یتھکن زن یمو پتمیو  ژورو پانژو وریوی پّٹھہ قمہ زنی ھند پرچار چھو سپدان اگر امام رضوان اﷲ علیہ سندس حیات مبارکس منز تہ یتھ  کئن پرچارسپدءھا سو کرء ھا ضرور امیوک مقابلہ۔ «

یہ چھئی غلط کامئی کینہہ تلن اتھن منز قمہ تہ واین کلن تہ خون سپدء جاری ۔ یہ کرنہ ساتھی کیاہ چھئی یژھان کرن !

کار غلطی است که عده ای قمه به دست بگیرند و به سر خودشان بزنند و خون بریزند. این کار را می کنند که چه بشود ! کجای این حرکت عزاداری است؟! البته دست بر سر زدن به نوعی نشانه عزاداری است . شما بارها دیده اید کسانی که مصیبتی برایشان پیش می آید برسروسینه خود می کوبند. این نشانه عزاداری معمولی است . اما شما تا به حال کجا دیده اید که فردی به خاطر رویکرد مصیبت عزیزترین عزیزانش با شمشیر برمغز خود بکوبد و از سر خود خون جاری کند ! کجای این کار عزاداری است ! «یہ چھی غلط کامی کینہہ تلن اتھن منز قمہ تہ واین کلن تہ خون سپدء جاری ۔ یہ کرنہ ساتھی کیاہ چھئ یژھان کرن ! یہ کرن کتہ چھئ عزاداری ؟ آ؛ کلہ تہ سینہ دگن چھئ اکہء قسمچ عزاداری ۔ توھی چھیو بار بار وچھان یلہ کانسہ کانہہ مصیبت چھو پیش یوان سو چھو کلہ دگان بوتھہ بوتھہ دوان یہ چھی عزاداری۔ توھئ کتہ  وچھو  کہ کانہہ چھو پننس عزیز ترین عزیز سندس مصیبتس منز کلس شمشیر وایان چھور وایان ، خون والان! کتہ چھئی یہ عزاداری !» قمه زدن سنتی جعلی است. از اموری است که مربوط به دین نیست و بلاشک خدا هم از انجام آن راضی نیست . علمای سلف دستشان بسته بود و نمی توانستند بگویند « این کار غلط و خلاف است». امروز روز حاکمیت اسلام و روز جلوه اسلام است .»سنتی قمہ زنی چھی نقلی ۔ یہ چھئ سوء کامی یتھی دینس سائتھی کانہہ واسطہ چھنہ ، تہ اتھ منز  چھنہ کانہہ شک کہ خدا  تہ آسنہ امہ کامہ ساتھی راضی ۔ برونہمین علمائن ھئند اتھہ آسی بند ھیکہن نہ ونتھ » یہ کامی چھی خلاف تہ غلط» از چھئی اسلامچی حکومت تہ اسلامکہ جلوک دور » نباید کاری کنیم که آحاد جامعه اسلامی برتر یعنی جامعه محب اهل بیت علیهم السلام که به نام مقدس ولی عصر ارواحنافداه به نام حسین بن علی علیه السلام و به نام امیرالمومنین علیه الصلاه والسلام مفتخرند در نظر مسلمانان و غیرمسلمانان عالم به عنوان یک گروه آدمهای خرافی بی منطق معرفی شوند. من حقیقتا هر چه فکر کردم دیدم نمی توانم این مطلب ـ قمه زدن ـ را که قطعا یک خلاف و یک بدعت است به اطلاع مردم عزیزمان نرسانم . این کار را نکنند. بنده راضی نیستم . «اسہ پزء نہ سوء کامی کرن یمہ ساتھی اسلامک بہترین معاشرء یعنی اھل بیت علیہم السلامن ھندین دوستن ھندمعاشرء  کہ یوس امام زمان ارواحنافداہ سندس مقدس ناوس ساتھی تہ حسین بن علی علیہ السلام تہ امیر المومنین علیہ الصلاۃ والسلام سندء ناوء ساتھی مفتخر چھو، یہ یئیہ مسلمانن تہ غیر مسلمانن برونہہ کنہ خرافاتی تہ بے منطق معاشرء معرفی کرنہ ۔ میہ یوتاہ تہ اتھ بارس منز سونچ باسیوم کہ قمہ زنی ھندس بارس منز یوس قطعا اکھ بدعت تہ خلاف چھو عزیز لوکن وننہ ۔ یہ کامی مہ کریوی، بہ چھسوی نہ راضی «اگر کسی تظاهر به این معنا کند که بخواهد قمه بزند من قلبا از اوناراضی ام . این را من جدا عرض می کنم . یک وقت بود در گوشه و کنار چند نفر دور هم جمع می شدند و دور از انظار عمومی مبادرت به قمه زنی می کردند و کارشان تظاهر ـ به این معنا که امروز هست ـ نبود. کسی هم به خوب و بد عملشان کار نداشت ; چرا که در دایره محدودی انجام می شد.»اگر کانہہ یژھہ قمہ زنی کرنی بہ چھوس دلی طور تمس ناراض۔ یہ چھوس بہ تاکیدا توھیہ عرض کران۔اکھ وقت اوس کنہ کنہ جایہ ائسی لوکھ جمع سپدان لوکن ھئنزن نظرن نش ائسی دور آسان تہ قمہ زنی آسی کران ۔ ازک پاٹھی آوسنہ پرچار سپدان ۔ یتھ کئن از چھو تتھ کئن اوسنہ ۔ امچہ اصل یا خراب عملہ متعلق تہ اوس نہ کانسہ تہ واسطہ ؛ کیاز کہ یہ اوس اکس محدود دائرس منز سپدان۔ » اما یک وقت بناست که چند هزار نفر ناگهان در خیابانی از خیابانهای تهران یا قم یا شهرهای آذربایجان و یا شهرهای خراسان ظاهر شوند و با قمه و شمشیر برسر خودشان ضربه وارد کنند. این کار قطعا خلاف است . امام حسین علیه السلام به این معنا راضی نیست . من نمی دانم کدام سلیقه هایی و از کجا این بدعتهای عجیب و خلاف را وارد جوامع اسلامی و جامعه انقلابی ما می کنند ! «مگر یمہ ساعتہ ساسہ بد لوکھ گژھن تہرانس ھیوس میدانس منز یا قم یا آذربا یجان یا خراسان کین ھیون شھرن منز پادء اتھن کیتھ قمہ ہانکلہ ہیتھ شمشیر ہیتھ تہ والن کلن یہ کرن چھو قطعا خلاف ۔ امام حسین علیہ السلام چھنہ اتھ راضی۔میہ چھنہ فکرء تران یہ عجیب بدعت تہ خلاف عمل کتھہ کئن چھئی اسلامی معاشرس تہ سانس انقلابی معاشرس منز یوان داخل کرنہ! «

 معاشرس منز بدعتن ھئنز نشاندھی

اخیرا یک بدعت عجیب و غریب و نامانوس دیگر هم در باب زیارت درست کرده اند! بدین ترتیب که وقتی می خواهند قبور مطهر ائمه علیهم السلام را زیارت کنند از در صحن که وارد می شوند روی زمین می خوابند و سینه خیز خود را به حرم می رسانند! شما می دانید که قبر مطهر پیغمبر صلواه الله علیه و قبور مطهر امام حسین امام صادق موسی بن جعفر امام رضا و بقیه ائمه علیهم السلام را همه مردم ایضا علما و فقهای بزرگ در مدینه و عراق و ایران زیارت می کردند.»تازء تازے آو زیارتکس بارس منز اکھ عجیب وغریب بدعت کھڑا کرنہ !  یتھ کئن کہ یلہ ائمہ علیہم السلام ھئنزن قبور مطہرن ھئنز زیارت چھی یژھان کرن صحنس منز یلہ اژان چھئ بوتھہ کن چھی پان دوان دارتھ تہ تمی حالہ حرمس تام پان واتناوان!  توھی چھو  زانان پیغمبر صلواۃ اﷲ علیہ  سنزء قبر مطہر ، تہ امام حسین امام صادق موسی بن جعفر امام رضا تہ باقی ائمن ھئنزن قبور مطہرن ھئنز ائسی ساری لوکھ  علماء تہ بڑ فقہا مدینس منز ، عراقس منز ، ایرانس منز  ائسی زیارت کران » آیا هرگز شنیده اید که یک نفر از ائمه علیهم السلام و یا علما وقتی می خواستند زیارت کنند خود را از در صحن به طور سینه خیز به حرم برسانند ! اگر این کار مستحسن و مستحب بود و مقبول و خوب می نمود بزرگان ما به انجامش مبادرت می کردند. اما نکردند.»کیاہ زانہہ چھا بوزمت کہ ائمہ علیہم السلامو منز ائک نفرن یا کانسہ عالمن چھا زیارت کرنہ وزء صحنہ پیٹھہ حرمس تام سینہ خیز پان وات نومت ! اگر یہ کامی جان تہ مستحب آسہ ھا نیک تہ مقبول آسہ ھا سانی بزرگ آسہ ھن انجام دوان مگر کورکھ نہ ۔» حتی نقل شد که مرحوم آیت الله العظمی آقای بروجردی رضوان الله تعالی علیه آن عالم بزرگ ومجتهد قوی و عمیق و روشنفکر عتبه بوسی را با این که شاید مستحب باشد منع می کرد. احتمالا استحباب بوسیدن عتبه در روایت وارد شده است . در کتب دعا که هست . به ذهنم این است که برای عتبه بوسی روایت هم وجود دارد. با این که این کار مستحب است ایشان می گفتند « انجامش ندهید تا مبادا دشمنان خیال کنند سجده می کنیم ; و علیه شیعه تشنیعی درست نکنند. » اما امروز وقتی عده ای وارد صحن مطهر علی بن موسی الرضا علیه الصلاه والسلام می شوند خود را به زمین می اندازند و دویست متر راه را به طور سینه خیز می پیماند تا خود را به حرم برسانند! آیا این کار درستی است نه ; این کار غلط است . اصلا اهانت به دین و زیارت است . چه کسی چنین بدعتهایی را بین مردم رواج می دهد نکند این هم کار دشمن باشد ! اینها را به مردم بگویید و ذهنها را روشن کنید. «حتی نقل چھو آمت کرنہ مرحوم آیت اﷲ العظمی آقای بروجردی رضوان اﷲ تعالی علیہ سو بزرگوار عالم تہ قوی تہ عمیق تہ روشنفکر مجتھداوس روضس بوسہ دنس منع کران یوس زن شاید مستحب چھو۔ احتمالا روایتن منز تہ چھو کہ روضن بوسہ دیون چھومستحب ۔ دعا چین کتابن منز ،ذہنس منز چھوم کہ روضس بوسہ دنکس بارس منز چھئ روایت تہ موجود ۔ امہ باوجود کہ روضس بوسہ دیون چھو مستحب تمی جناب ائسی ونان » روضس مئہ دیو  بوسہ مبادا دشمن کرء خیال سجدء چھی کران؛ تہ شیعن خلاف کرن پروپگنڈء کھڑا » مگر از چھی کینہہ علی بن موسی الرضا علیہ الصلاۃ و السلام سندس روضہ کس صحن مطہرس منز اژان تہ پان بوتھہ کن دارتھ دوان تہ تقریبا زء ہتھ میٹر سینہ خیز پکان تاکہ پنن پان واتناون حرمس تام ! کیاہ یہ چھا صحیح  ،  نہ ؛ یہ چھئ  غلط کامی ۔ یہ چھئی دینس تہ زیارتس اہانت ۔ یہ کونہہ چھو یمن بدعتن رواج دوان  یوتھ نہ یہ تہ دشمن سئنز کامی آسہ ! یہ ونیو  لوکن تہند ذہن کریوکھ ہوشیار۔»

 اسلامکء منطقی ترین حصچی صحیح ترجمانی

دین، منطقی است . اسلام، منطقی است و منطقی ترین بخش اسلام تفسیری است که شیعه از اسلام دارد; تفسیری قوی . متکلمین شیعه هر یک در زمان خود مثل خورشید تابناکی می درخشیدند و کسی نمی توانست به آنها بگوید « شما منطقتان ضعیف است ». این متکلمین چه از زمان ائمه علیهم السلام ـ مثل « مومن طاق » و « هشام بن حکم » ـ چه بعد از ائمه علیهم السلام ـ مثل « بنی نوبخت » و « شیخ مفید » ـ و چه در زمانهای بعد ـ مثل مرحوم « علامه حلی » ـ فراوان بوده اند. ما اهل منطق و استدلالیم . شما ببینید درباره مباحث مربوط به شیعه چه کتب استدلالی قوی ای نوشته شده است ! کتابهای مرحوم « شرف الدین » و نیز « الغدیر » مرحوم « علامه امینی » در زمان ما سرتاپا استدلال بتون آرمه و مستحکم است . تشیع این است یا مطالب و موضوعاتی که نه فقط استدلال ندارد بلکه « اشبه شی بالخرافه » است ! چرا اینها را وارد می کنند ! این خطر بزرگی است که در عالم دین و معارف دینی مرزداران عقیده باید متوجهش باشند. «دین چھو منطقی ۔ اسلام چھو منطقی تہ اسلامک منطقی ترین تفسیر چھو شیعہ اسلام ‹ اکھ مضبوط تفسیر ۔ شیعہ متکلمین ائسی ہر زمانس منز آفتابک پاٹھی پرزلان تہ کانہہ اوس نہ ونان کہ » تہند منطق چھو کمزور» ۔  چاہے ائمہ علیہم السلامن ھندس زمانس منز «مومن طاق» تہ «ھشام بن حکم» ھیہ متکلمین ائسی ۔ تہ چاہے ائمہ علیہم السلامن ھندء زمانہ پتہ «بنی نوبخت » تہ » شیخ مفید» ھیہ متکلمین ائسی تہ چاہے تمہ پتہ کین زمانن منز مرحوم » علامہ حلی» ھیہ واریاہ ائسی۔ أسی چھئی اھل منطق تہ استدلال ۔ توھی وچھیو شیعت کس بارس منز کم استدالالی کتاب چھی لیکھنہ آمژء ! سئنس زمانس منز مرحوم » عبدالحسین شرف الدین » سنز کتابہ تہ یتھی کئن مرحوم » علامہ عبدالحسین امینی» سنز » الغدیر»یمی زن استدلال کیو بتونو ساتھی سجاوتھ تہ مستحکم چھی ۔ یہ چھا تشیع کنہ تمی مطالب تہ موضوعات یمن خاطرء نہ فقط استدلال چھنہ بلکہ » اشبہ شی بالخرافہ» خرافاتو ساتھی برتھ چھی! کیاز چھی یمی چیز انان ! یہ چھوء دین تہ دینی معارفکہ دنیا خاطرء بوڑ خطرء ! یموک عقیدء کین محاذن ھندین پاسبانن پزء خیال تھاون ۔    «

البته: عده ای وقتی این حرف را بشنوند مطمئنا از روی دلسوزی خواهند گفت « خوب بود فلانی این حرف را امروز نمی زد». نه ; من بایستی این حرف را می زدم . من باید این حرف را بزنم . بنده مسوولیتم بیشتر از دیگران است . البته آقایان هم باید این حرف را بزنند. شما آقایان هم باید بگویید. امام بزرگوار خطشکنی بود که هرجا انحرافی در نکته ای مشاهده می کرد با کمال قدرت و بدون هیچ ملاحظه ای بیان می فرمود.» آ: یلہ کینہہ یہ بوزن ھمدردی لحاظہ ونن ضرور»فلانس پزء ھنہ از یمی کتھہ وننہ» ۔ نہ ؛ میہ پزء ھا یہ ونن ۔میہ پزء یہ ونن ۔ میانی ذمہ داری چھی باقین ھندء کھوتہ زیادء۔ آ ؛ حضراتن تہ پزء یہ ونن ۔ توھیہ جنابن تہ پزء یہ ونن ۔ بزرگوار امام اوس سوء خطشکن یمہ ساعتہ یتین منحرف حرکت اوس وچھان تمام قدرت سان ، کنہ لحاظ بغیر اوس تمچ نشاندھی کران ۔ » اگر این بدعتها و خلافها در زمان آن بزرگوار می بود یا به این رواج می رسید بلاشک می گفت . البته عده ای هم که به این مسائل دل بسته اند متأذی خواهند شد که چرا فلانی به موضوع مورد علاقه ما این طور بی محبتی کرد و با این لحن از آن یاد نمود. آنها هم البته اغلب مردمان مومن و صادق و بی غرضی هستند; اما اشتباه می کنند.»اگر یم بدعت تہ خلاف کامہ تمس جناب سندس زمانس منز تہ رواج لبہ ھن بے شک سو تہ تلہ ھا اتھ خلاف آواز ۔آ؛ یمن لوکن یژھن کامین ھند محبت اوس بڑیومت تمن گژھہ مشکل کہ اسہ اوس امیوک محبت تہ ارادت فلانی(رھبرن) کیازء کئر اتھ ییژاہ شدت سان مخالفت۔ تمی چھی اکثر مومن صادق تہ بی غرض لوکھ ؛ مگر غلطی چھی کران ۔» وظیفه بزرگی که آقایان روحانیون و علما در هر بخش و هرجا که هستید باید برعهده داشته باشید همانهاست که عرض شد. مجلس عزای حسین علیه الصلاه والسلام مجلسی است که باید منشأ معرفت و محل جوشش آن سه ویژگی که عرض کردیم باشد. » روحانین تہ علماء حضراتن ھئنز چھی بڑ ذمہ داری کہ تم واتناون یہ کینہژاہ ونوم تہ واتناون پرتھ جایہ کہ حسین علیہ الصلاۃ و والسلام سنزء مجلسہ گژھن تمن ترین خوبین ھئنزء یمی عرض کریم تمچئ معرفتک آ گور تہ محور آسنہ»

امیدواریم که خداوند متعال شما را موفق بدارد تا آنچه را که موجب رضای پروردگار است با قدرت، با شجاعت، با تلاش و با جد و جهد پیگیری و بیان کنید و ان شاء الله وظیفه خودتان را به انجام برسانید. «امید چھیم خدای متعال کرویو  توہیہ کامیاب تاکہ یہ کینژاہ پروردگار سنز رضا حاصل کرنک سبب  آسہ سوء طاقتہ سان ، بہادری سان کوشش تہ مجاہدت سان ویژھناونک تہ بیان کرنک توفیق کرنوی عطا تہ انشااﷲ پنن ذمہ داری دیوی انجام «

والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته .

حضرت آیت اﷲسیستانی سند فتوی

حضرت آیت اﷲ العظمی سیستانی مدظلہ العالی سندس خدمتس منز آو رھبر معظم انقلاب اسلامی سندء طرفہ احکامات صادر کرنہ کس دایرہ کارس متعلق سوال کرنہ تہ تورء آو جواب: کہ » یہ کینہژاہ معاشرء کس نظمس متعلق فقیہ عادل مقبول سند حکم آسہ تتھ پیٹھ چھی تمام مومنین حتی باقی مجتہدینن تہ عمل کرن لازم» ۔

رھبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت اﷲ العظمی سید علی خامنہ ای مدظلہ العالی سندء طرفہ قمہ زنی غیر شرعی اعلان کرنکس بارس منز  یلہ بعض لوکو وون کہ اتھ منز چھنہ تقلید کرنچی ضرورت تہ وونن والی اسی ونان اسی چھئ حضرت آیت اﷲ  العظمی سید علی سیستانی مدظلہ العالی سند مقلد میہ کور تہندس دفترس کن رجوع تہ تمو فرمو : تکلیف شرعی ہیکہ صرف مجتہد بیان کرتھ یوس پانہ مجتہد آسہ نہ تمسند فتوی دیون چھو حرام تہ  تمسنز فرمانبرداری(تقلید) کرن تہ چھئ حرام ۔